|
تەرمی دەیان پەنابەری كورد لە گۆڕستانی دوورگەی لێسبۆسی یۆنان نێژراون
رووداو - سالۆنیكی
كەم كۆچبەر هەیە لە یۆنان، ناوبانگە خراپەكەی كەمپی مۆریای لە دوورگەی لێسبۆس بەرگوێ نەكەوتبێ. كەمپێكی بێ خزمەتگوزاری، داخراو بەڕووی میدیای جیهانیدا، كۆچبەرێك چانسی نەبێ دەكەوێتە ئەم كەمپە، بەڵام كۆچبەرانی كورد پێدەچێ چانسیان هەبێ، چونكە كەمترین كۆچبەری كورد لەو كەمپەن.
لەدوای رێككەوتنەكەی نێوان یەكێتیی ئەوروپا و توركیا لە ساڵی 2016، ژمارەی كۆچبەران لە دوورگەكانی یۆنان رۆژ لە دوای رۆژ زیاتر دەبێ، ئێستا 22 هەزار كۆچبەر لە دوورگەكانی یۆنانن. نزیكەی نیوەی ئەو ژمارەیە لە دوورگەی لێسبۆسن.
دوای ئەوەی لێشاوی كۆچبەران رووی لە یۆنان كرد، ساڵی 2015 كاربەدەستانی شاری میتیلینی (ناوەندی ئیداریی دوورگەی لێسبۆس) لە باكووری دەریای ئیجە، بڕیاری دروستكردنی كەمپێكیان بۆ كۆچبەران دا. كەمپەكە بە دووریی 10 كیلۆمەتر لە شاری میتیلینی لە ناوچەی مۆریا دروستكراوە، بۆیە كەمپەكەش ناوی مۆریای وەرگرتووە.
ساڵێك دواتر كەمپەكە فراوان كرا بۆ ئەوەی شوێنی 3000 كۆچبەری تێدا ببێتەوە، بەڵام ئێستا 9000 كۆچبەری تێدایە. زۆریی ژمارەی كۆچبەران لە كەمپەكە، خراپیی مامەڵەی ئیدارەی كەمپەكە لەگەڵ كۆچبەران، شەڕی نێوان كۆچبەران لە كەمپەكە، كەمیی خواردن و شوێنی حەوانەوە، داخستنی كەمپەكە بەڕووی میدیای جیهانیدا، هەموو ئەمانە وایان كردووە ناوبانگێكی خراپی هەبێ و لەنێو كۆچبەراندا بە "گوانتانامۆی یۆنان" ناو دەربكات.
گوانتانامۆ، ئاماژەیە بۆ ناوی ئەو بەندیخانەیەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە كەنداوی گوانتانامۆ لە كوبا دروستی كردووە و ساڵی 2002 یەكەمین گیراوی بۆ بەندیخانەكە گواستەوە كە تایبەتە بە بەندكراوانی گرووپە رادیكاڵەكان، لەوانەش سەرانی ئەلقاعیدە.
زۆربەی كۆچبەرانی كەمپەكە ئەفغانین. دوای ئەوانیش كۆچبەری عەرەب (عێراقی و سووری) بە پلەی دووەم و ئەفریقی (ئەریتیری و سۆماڵی) بە پلەی سێیەم و كورد بە پلەی چوارەم دێن. ئەو كوردانەی لە كەمپەكەن، سەرجەمیان كوردی رۆژئاوان و ژمارەشیان نزیكەی 100 كۆچبەر دەبێ.
محەممەد ئەحمەد، گەنجێكی كوردی تەمەن 21 ساڵە، سەرەتای مانگی ئابی ئەمساڵ لە ئیزمیرەوە بە رێگای دەریای ئیجەدا گەیشتووەتە دوورگەی لێسبۆس. ئەو دەڵێت: "لێرە چارەنووسمان دیار نییە، نازانین چیمان بەسەردێ، بۆیە داوا لە كۆچبەرانی كورد دەكەم خۆیان لەو رێگەیە نەدەن".
رۆژی 13ی ئاب، هاوشارییەكی محەممەد لە دەریای ئیجەدا خنكا. برایەكی ئەو گەنجە لە باكووری یۆنان هاتبووە لێسبۆس بۆ ئەوەی پشكنینی (دی ئێن ئەی)ی بۆ بكرێ، تاوەكو بتوانێ لاشەی برا خنكاوەكەی وەربگرێتەوە و لەوێ بینێژێ.
یان ئەوروپا یان نەمان
ئەو كۆچبەرانەی خۆیان لە دەریای ئیجە نادەن و بە رێگەی وشكانی لە توركیاوە دەگەنە یۆنان، زۆربەیان لە شاری سالۆنیكی لە باكووری یۆنان دەگیرسێنەوە. زۆربەی كۆچبەرانی كورد لەو شارەن. سێ كەمپی كۆچبەران لە باكووری یۆنان هەن كە یەكێكیان دەكەوێتە نێو شاری سالۆنیكی، نزیكەی 300 كۆچبەری كورد كە تازە گەیشتوونەتە یۆنان، لەو كەمپە دانراون.
گەنجەكان دەیانگوت لەبەر ناسەقامگیریی بارودۆخی كوردستان، سەری خۆیان هەڵگرتووە. ئەوان دەیانگوت "لێرە ژیانمان خۆش نییە، بەڵام خۆشترە لە كوردستان". گەنجێك دەیگوت "ئێمە لەمەودوا ناڵێین یان كوردستان یان نەمان، بەڵكو دەڵێین یان ئەوروپا یان نەمان".
دۆمێنیك ماس، كونسوڵی گشتیی پێشووی فەرەنسا لە هەولێر كە مانگی رابردوو كۆتایی بە كارەكانی هات لە هەرێمی كوردستان، لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (رووداو) گوتبووی: ئەوەی لە ماوەی كاركردنی لە كوردستان بووە جێی سەرنجی، نەبوونی متمانەی گەنجان بوو بە حكومەت، هەر ئەمەش وایكردووە ژمارەیەكی زۆری گەنج روو لە ئەوروپا بكەن.
گۆڕەپانی سوور لە شاری سالۆنیكی، بووەتە شوێنی بەیەكگەیشتنی كۆچبەران. لە دەوروبەری گۆڕەپانەكە دوو رێستورانتی كوردی هەن كە رێستورانتی كوردستان یەكێكیانە و رۆژانە جمەی دێت لە كۆچبەران، بە تایبەتی ئەوانەی تازە دەگەن.
رێبین كە خەڵكی رانیەیە و پشكێكی لەو رێستورانتەدا هەیە، بە (رووداو)ی گوت: "لێرە هەر كۆچبەرێك پرسیارێكی هەبێت بەتایبەتیش سەبارەت بە دۆكیۆمێنتەكانی، ئێمە هاوكاری دەكەین".
كۆچبەرێكی كورد كە لە رێستورانتەكە دانیشتبوو، سەبارەت بە ژیانیان لە یۆنان گوتی: "ژیانم لێرە خۆشە، خانوویان پێداوم، كرێی ئاو و كارەبا نادەم. تەنانەت سەردانی پزیشكیش بێ بەرامبەرە، مانگانەش 50 یۆرۆ دەدەنە هەر منداڵێكم و خۆشم 150 یۆرۆ وەردەگرم، ئینجا بۆ ئێرە ناخۆشە؟" كۆچبەرێكی دیكە كە لە تەنیشتی دانیشتبوو، لێی پرسی: "جا كێ لێرە بەو پارەیە دەژی؟
ئیسماعیل كە خەڵكی هەولێرە، باوكی حەوت منداڵە، 25 مانگە لە سالۆنیكیە. ئەو بە (رووداو)ی گوت: "بە گشتی بارودۆخمان لێرە باش نییە، بەڵام لە كوردستان هەر باشترە".
كۆچبەرانی سالۆنیكی لەسەر زۆر شت ناكۆك بوون، بەڵام شتێك كە لەسەری كۆك بوون، ئەوە بوو كە یۆنان وڵاتی دڵخوازی ئەوان نییە و دەیانەوێ بگەنە وڵاتانی دیكەی ئەوروپا.
گەورەترین گرفتی كۆچبەرانی كورد لە یۆنان درەنگ یەكلابوونەوەی دۆسیەكانیانە. دەزگای كۆچی یۆنان ناوی سەرجەم كۆچبەران تۆمار دەكات. دواتر وەڵامی داواكارییەكانیان دەداتەوە. هەندێك لە كۆچبەران دەیانگوت نۆرەی وڵامدانەوەیان ساڵی 2023یە. ئەوەش تەواو بێزاریان دەكات، بۆیە هەندێك لە كۆچبەران بەبێ ئەوەی چاوەڕێی وەڵامی دۆسیەكەیان بكەن، یۆنان جێدێڵن و بە قاچاخ روو لە وڵاتانی دیكە دەكەن.
سەرۆكوەزیرانی تازە هەڵبژێردراوی یۆنان، كیریاكۆس میتسۆتاكیس رۆژی 29ی ئاب لەگەڵ ئەنگێلا مێركل، راوێژكاری ئەڵمانیا كۆبووەوە، ئەوەش بۆ قسەكردن لەسەر دابەشكردنی ئەو كۆچبەرانەی مافی پەنابەرییان دەدەرێتێ بەسەر وڵاتانی ئەوروپادا. ئەوە هەواڵێكی خۆش نییە بۆ ئەو كۆچبەرانەی داواكاری مافی پەنابەرییان رەتدەكرێتەوە، چونكە دوای ئەوە دیپۆرتی توركیا دەكرێنەوە.
گۆڕستانی كۆچبەران لە لێسبۆس
بە دووریی 20 كیلۆمەتر لە میتیلینی، گۆڕستانێكی تایبەت بە كۆچبەران دروستكراوە، ئەوانەی لە ئیجەدا خنكاون، یان بە هۆكاری دیكە لەو دوورگەیە مردوون، لەو گۆڕستانە نێژراون. لەوێ چەندین ناوی كوردی لەسەر كێلی گۆڕەكان دەبینی.
گۆڕستانەكە بە دەستپێشخەری كۆچبەرێكی میسری بەناوی مستەفا دروست كراوە. مستەفا بە (رووداو)ی گوت: "خەڵكی 10 وڵاتی جیاواز لەو گۆڕستانە نێژراون، بەڵام زۆرینەیان كورد و عەرەبن. موسوڵمان، ئێزدی و كریستیانیش هەن". سەبارەت بە تەرمی كۆچبەرانی كورد مستەفا گوتی: "لانیكەم 60 لەو كۆچبەرانەی لەو گۆڕستانە نێژراون كوردی عێراق و سووریان".
سەیری ڤیدیۆیەکە بکە
به‌روار: 05/09/2019
579 جار خوێندراوه‌ته‌وه
|